Contents
• Podejmowanie decyzji jest częścią codziennego życia. Decyzje mogą dotyczyć kwestii osobistych lub zawodowych, ale w każdym przypadku ich podejmowanie wywołuje określone następstwa.
• Podejmowanie decyzji jest procesem kompleksowym, a nie tylko prostym wyborem pomiędzy alternatywami. W zależności od źródła i wybranej koncepcji podejmowanie decyzji jest opisywane jako proces składający się z od 6 do 11 kroków. W tym miejscu skupimy się na opisaniu podejścia, który dzieli proces decyzyjny na 8 etapów.
• Proces decyzyjny rozpoczyna się w momencie pojawienia się problemu lub, mówiąc ściślej, rozbieżności między istniejącym a pożądanym stanem rzeczy. Właściwe zdefiniowanie problemu wbrew pozorom nie jest łatwe. Aby zrobić to właściwie, warto uzmysłowić sobie trzy kwestie:
• Musisz być świadomy istnienia problemu. Przy tym należy mieć na uwadze, żeby zidentyfikować właściwy problem, a nie tylko jego symptomy.
• Powinieneś czuć, że musisz działać. Prawdziwy problem wywiera presję na podejmującym decyzję. Problem, który nie powoduje presji i nie motywuje do działania nie jest problemem.
• Musisz posiadać odpowiednie zasoby. Znajomość problemów i niezbędność podjęcia działań bez odpowiednich prerogatyw i zasobów do podjęcia decyzji jest źródłem frustracji, ponieważ decydent ma poczucie bezradności w obliczu wyzwania.
• Gdy problem zostanie już zidentyfikowany, należy przejść do zdefiniowania kryterów niezbędnych do podjęcia właściwej decyzji. Trzeba określić, jakie kwestie są ważne i należy je wziąć pod uwagę. To mogą być choćby takie kwestie jak:
• Koszty (skala inwestycji)
• Potencjalne ryzyka (prawdopodobieństwo porażki)
• Przewidywane efekty (wzrost wartości firmy)
• Jeżeli dobrane w drugim kroku kryteria nie są tak samo istotne, osoba podejmująca decyzje powinna nadać im wagi. Najprostszym sposobem jest zastosowanie dziesięciopunktowej skali. Najważniejsze kryteria mają przypisane 10 punktów, a pozostałym przypisujemy mniejszą liczbę punktów w zależności od ich priorytetyzacji. W ten sposób kryterium z wagą10 będzie dwa razy ważniejsze niż kryterium w wagą 5. Oczywiście można użyć dowolnej skali liczbowej, niekoniecznie składającej się z 10 kategorii. Ważne jest to, aby umożliwiała ona priorytetyzacje istotnych czynników wpływających na decyzję.
• Czwartym etapem podejmowania decyzji jest stworzenie listy wszystkich sensownych wariantów rozwiązania problemu. Ten krok wymaga kreatywności i doświadczenia.
• Gdy zidentyfikowane już zostały kluczowe warianty do wyboru, decydent powinien przeprowadzić krytyczną analizę każdego z nich wykorzystując kryteria z etapu drugiego i wagi z etapu trzeciego. Dzięki temu możliwa będzie ocena mocnych i słabych stron każdej alternatywy.
• Szósty krok to wybór najlepszego wariantu spośród tych rozpatrywanych. Gdy już wszystkie kryteria zostaną wzięte pod uwagę a wagi przypisane wybieramy tą opcję, która uzyskała najwięcej punktów w 5 etapie.
• Krok 7 to wprowadzenie decyzji w życie. Ten etap niejednokrotnie wymaga przekonania do decyzji osób, których ona dotyczy i zdobycia ich wsparcia. Jeżeli osoby odpowiedzialne za wdrożenie wybranej decyzji będą uczestniczyły w procesie decyzyjnym, znacząco zwiększy to szanse na ich większe zaangażowanie niż gdy zostaną jedynie zapoznani z podjętą już decyzją.
• Ostatni krok związany jest z oceną efektów podjętej decyzji – przede wszystkim weryfikacją tego, czy pozwoliła ona na rozwiązanie problemu. Jeżeli weryfikacja ujawni, że problem wciąż istnieje, konieczne będzie przeprowadzenie analizy przyczyn. Pomocne mogą się w tym okazać poniższe pytania:
• Czy problem został właściwie zdefiniowany?
• Czy nie popełniono błędu przy ocenie wariantów wyboru?
• Czy pomimo wyboru najlepszego wariantu był on w sposób odpowiedni wdrożony w życie?
• Odpowiedź na te pytania prowadzi zazwyczaj do konieczności powtórzenia któregoś kroku lub nawet całego procesu.
Save As PDF
Title:
Proces decyzyjny
Keywords
Proces decyzyjny, kryteria decyzyjne, ocena wyników, alternatywy
Author:
AGH
Languages:
English
Po zapoznaniu się z treścią uczestnik powinien:
a) Zdefiniować pojęcie decyzji oraz procesu decyzyjnego
b) Opisać osiem etapów procesu decyzyjnego
Description:
• Podejmowanie decyzji jest częściÄ… codziennego życia.
• Podejmowanie decyzji jest procesem kompleksowym, a nie tylko prostym wyborem pomiÄ™dzy alternatywami.
• Można wyróżnić 8 etapów procesu podejmowania.
• Podejmowanie decyzji jest częścią codziennego życia. Decyzje mogą dotyczyć kwestii osobistych lub zawodowych, ale w każdym przypadku ich podejmowanie wywołuje określone następstwa. • Podejmowanie decyzji jest procesem kompleksowym, a nie tylko prostym wyborem pomiędzy alternatywami. W zależności od źródła i wybranej koncepcji podejmowanie decyzji jest opisywane jako proces składający się z od 6 do 11 kroków. W tym miejscu skupimy się na opisaniu podejścia, który dzieli proces decyzyjny na 8 etapów. • Proces decyzyjny rozpoczyna się w momencie pojawienia się problemu lub, mówiąc ściślej, rozbieżności między istniejącym a pożądanym stanem rzeczy. Właściwe zdefiniowanie problemu wbrew pozorom nie jest łatwe. Aby zrobić to właściwie, warto uzmysłowić sobie trzy kwestie: • Musisz być świadomy istnienia problemu. Przy tym należy mieć na uwadze, żeby zidentyfikować właściwy problem, a nie tylko jego symptomy. • Powinieneś czuć, że musisz działać. Prawdziwy problem wywiera presję na podejmującym decyzję. Problem, który nie powoduje presji i nie motywuje do działania nie jest problemem. • Musisz posiadać odpowiednie zasoby. Znajomość problemów i niezbędność podjęcia działań bez odpowiednich prerogatyw i zasobów do podjęcia decyzji jest źródłem frustracji, ponieważ decydent ma poczucie bezradności w obliczu wyzwania. • Gdy problem zostanie już zidentyfikowany, należy przejść do zdefiniowania kryterów niezbędnych do podjęcia właściwej decyzji. Trzeba określić, jakie kwestie są ważne i należy je wziąć pod uwagę. To mogą być choćby takie kwestie jak: • Koszty (skala inwestycji) • Potencjalne ryzyka (prawdopodobieństwo porażki) • Przewidywane efekty (wzrost wartości firmy) • Jeżeli dobrane w drugim kroku kryteria nie są tak samo istotne, osoba podejmująca decyzje powinna nadać im wagi. Najprostszym sposobem jest zastosowanie dziesięciopunktowej skali. Najważniejsze kryteria mają przypisane 10 punktów, a pozostałym przypisujemy mniejszą liczbę punktów w zależności od ich priorytetyzacji. W ten sposób kryterium z wagą10 będzie dwa razy ważniejsze niż kryterium w wagą 5. Oczywiście można użyć dowolnej skali liczbowej, niekoniecznie składającej się z 10 kategorii. Ważne jest to, aby umożliwiała ona priorytetyzacje istotnych czynników wpływających na decyzję. • Czwartym etapem podejmowania decyzji jest stworzenie listy wszystkich sensownych wariantów rozwiązania problemu. Ten krok wymaga kreatywności i doświadczenia. • Gdy zidentyfikowane już zostały kluczowe warianty do wyboru, decydent powinien przeprowadzić krytyczną analizę każdego z nich wykorzystując kryteria z etapu drugiego i wagi z etapu trzeciego. Dzięki temu możliwa będzie ocena mocnych i słabych stron każdej alternatywy. • Szósty krok to wybór najlepszego wariantu spośród tych rozpatrywanych. Gdy już wszystkie kryteria zostaną wzięte pod uwagę a wagi przypisane wybieramy tą opcję, która uzyskała najwięcej punktów w 5 etapie. • Krok 7 to wprowadzenie decyzji w życie. Ten etap niejednokrotnie wymaga przekonania do decyzji osób, których ona dotyczy i zdobycia ich wsparcia. Jeżeli osoby odpowiedzialne za wdrożenie wybranej decyzji będą uczestniczyły w procesie decyzyjnym, znacząco zwiększy to szanse na ich większe zaangażowanie niż gdy zostaną jedynie zapoznani z podjętą już decyzją. • Ostatni krok związany jest z oceną efektów podjętej decyzji – przede wszystkim weryfikacją tego, czy pozwoliła ona na rozwiązanie problemu. Jeżeli weryfikacja ujawni, że problem wciąż istnieje, konieczne będzie przeprowadzenie analizy przyczyn. Pomocne mogą się w tym okazać poniższe pytania: • Czy problem został właściwie zdefiniowany? • Czy nie popełniono błędu przy ocenie wariantów wyboru? • Czy pomimo wyboru najlepszego wariantu był on w sposób odpowiedni wdrożony w życie? • Odpowiedź na te pytania prowadzi zazwyczaj do konieczności powtórzenia któregoś kroku lub nawet całego procesu.